صحبت ها و تصاویر جالب پشت صحنه سریال خداحافظ بچه

داوود هاشمی تهیه‌کننده مجموعه‌ تلویزیونی «پنجمین خورشید» و «۵ کیلومتر تا بهشت» به کارگردانی علیرضا افخمی در دو سال متوالی برای ماه رمضان شبکه سه، امسال مجموعه تلویزیونی «خداحافظ بچه» را به کارگردانی منوچهر هادی برای این شبکه در ماه رمضان تهیه می‌کند.

دردسرهای یک زوج خوشبخت!

مجموعه تلویزیونی خداحافظ بچه روایتگر قصه زوج خوشبختی به نام‌های مرتضی و لیلا (شهرام حقیقت‌دوست و مهراوه شریفی‌نیا) است که در آرزوی تولد فرزند به سر می‌برند، اما وقوع اتفاقات غیرمنتظره زندگی آنها را به هم می‌ریزد. این خلاصه‌ای از مجموعه تلویزیونی خداحافظ بچه است که در حال حاضر از شبکه سه سیما پخش می‌شود.

این مجموعه تلویزیونی هم از قاعده مرسوم مجموعه‌های مناسبتی که ویژه ماه رمضان تهیه می‌شود، پیروی می‌کند و همزمان با پخش، مراحل تصویربرداری را سپری می‌کند. گرچه این مجموعه همزمان با پخش، ضبط می‌شود، اما این مساله باعث نشده گروه سازنده، کیفیت را قربانی زمان کم کند و با آرامش کار خود را انجام می‌دهد تا مبادا کیفیت مجموعه خداحافظ بچه زیر سوال برود. پیروی از این قانون باعث شد دو مجموعه پنجمین خورشید و ۵ کیلومتر تا بهشت با آن‌که در رمضان‌های سال‌های گذشته همزمان با پخش تولید می‌شدند، اما جزو پربیننده‌ترین آثار رمضانی شوند و رتبه نخست را از آن خود کنند.
یکی از لوکیشن‌های این مجموعه، پایانه بیهقی است. این پایانه در میدان آرژانتین واقع شده که هر روز محل رفت و آمد مسافران زیادی است. طبق نشانی‌ای که مدیر تولید این مجموعه به ما داده در یکی از قسمت‌های این پایانه بخش‌هایی از مجموعه خداحافظ بچه ضبط می‌شود. این پایانه محل کار خسرو پناهیان (آتیلا پسیانی) است که در اتوبوسرانی مشغول به کار است. نقش همسر او را هم مائده طهماسبی بازی می‌کند.

وقتی وارد پایانه می‌شوم آفتاب گرم و سوزان و حضور مسافران چمدان به دست اولین چیزی است که با‌ آن روبه‌رو می‌شوم. تا هر جا که چشم می‌اندازم جز مسافر و راننده‌هایی که با صدای بلند شهرهایی را صدا می‌زنند، چیز دیگری نه می‌شنونم و نه می‌بینم. هر چه به اطراف نگاه می‌کنم بیشتر ناامید می‌شوم، چرا که خبری از گروه تولید مجموعه خداحافظ بچه در این محوطه وسیع نیست. تماس دوباره‌ای با مدیر تولید می‌گیرم و او می‌گوید باید به ساختمان مدیریت مراجعه کنم و من هم راهی آنجا می‌شوم. وقتی تعدادی از عوامل فنی را می‌بینم که مشغول جمع‌آوری وسایل‌شان هستند، خوشحال می‌شوم که بالاخره موفق شدم گروه را پیدا کنم. از آنها سراغ منوچهر هادی کارگردان را می‌گیرم و آنها اشاره می‌کنند او به اتاق کودک رفته و من باید با طی مسافت او را پیدا کنم.

آنچه مخاطب دوست دارد
در اتاق کودک، کارگردان همراه دیگر عوامل نشسته و مشغول خوردن ناهار است. نکته جالب این که آنها در این اتاق بیشتر درباره فوتبال و تیم‌های محبوب‌شان صحبت می‌کنند. پس از فوتبال، درباره آثار رمضانی نیز حرف می‌زنند. هادی بعد از خوردن ناهار و پیش از آماده کردن صحنه، پاسخگوی سوالاتم می‌شود.
منوچهر هادی، کارگردان نام آشنای سینما و تلویزیون است. او ساخت فیلم‌های سینمایی یکی می‌خواد باهات حرف بزنه و قرنطینه و کارگردانی ۱۸ تله فیلم از جمله خواب بد و پاپوش را در کارنامه هنری‌اش دارد.

کارگردانی کارهای مناسبتی بویژه برای ماه رمضان با مشکلات زیادی همراه است. علاوه بر تعجیل‌هایی که گروه سازنده برای کار تحمل می‌کنند، این نوع آثار بیشتر از سوی مخاطبان دنبال می‌شود. به همین دلیل پذیرش کارگردانی آثار رمضانی همراه با خطر زیاد است.
وقتی از هادی درباره این خطر می‌پرسم که با خداحافظ بچه، نخستین تجربه مجموعه‌سازی‌اش را کسب کرده، این‌طور پاسخ می‌دهد: واقعاً کارگردانی مجموعه خداحافظ بچه برای رمضان برایم ریسک نبود، چون تجربه‌هایم را در ۱۸ تله فیلمی که برای شبکه‌های مختلف تلویزیون ساختم، به دست آورده‌ام. البته منظورم این نیست که نیاز به تجربه ندارم. من تا آخرین روزی که فیلم بسازم، در حال تجربه کردن هستم، ولی بالاخره فرمولی تلویزیون دارد و من با این چند تله فیلمی که ساختم، متوجه شدم چه لحظاتی برای مخاطب جذاب، شیرین، آزاردهنده، سخت و… است.
وی ادامه می‌دهد: فیلم‌های مختلف اجتماعی ساخته‌ام، مدل‌های مختلف دکوپاژ را تجربه کرده‌ام، با فیلمبرداران و عوامل مختلف کار کرده‌ام و از هر کدام تجربه‌ای آموخته‌ام، به همین دلیل برای کارگردانی خداحافظ بچه اصلا نگران نبودم و هیچ استرسی نداشتم.

این کارگردان اشاره می‌کند: من برای کارگردانی تله فیلم‌هایی که ساختم به اندازه آثار سینمایی‌ام وقت گذاشتم. گرچه آدم‌های حرفه‌ای در سینما کنارت هستند، اما در تله فیلم‌ها به‌واسطه بودجه کم مجبور هستیم از عوامل کم تجربه‌تر به نسبت سینما استفاده کنیم، اما همیشه تلاش کرده‌ام بهترین کار را تولید کنم. در مجموع فاکتورهایی وجود دارد که باعث می‌شود استرس کمتر شود. یکی این‌که فیلمنامه خوب و قوی انتخاب کنیم. در این صورت ۵۰ تا ۶۰ درصد قضیه حل است. وقتی فیلمنامه قرص و محکم داریم باید به‌درستی قصه را به زبان تصویری روایت کنیم، ولی وقتی قصه اشکال داشته باشد، هزار کار هم برای خوش آب و رنگ شدن تصویر انجام دهیم باز هم به کارمان ایراد وارد است.
هادی با اشاره به انتخاب عوامل خوب و حرفه‌ای می‌گوید: بعد از انتخاب قصه خوب، باید عوامل مناسب انتخاب کنیم. به‌عنوان مثال فیلمبردار، صدابردار و… از جنس کارت باید باشند و بازیگران هم نزدیک به نقش‌ها انتخاب شوند. این اصول اولیه کار است. متاسفانه گاهی به هزاران دلیل این اتفاق نمی‌افتد.

این کارگردان با اشاره به مجموعه خداحافظ بچه می‌افزاید: برای کارگردانی این مجموعه، من مشاوره خوب علیرضا افخمی را در زمینه فیلمنامه و کارگردانی داشتم. او برای تدوین هم نکات ارزشمندی به دخترش افسانه افخمی (تدوینگر مجموعه) می‌گوید که من در جریان هستم تا این مجموعه به بهترین شکل تدوین شود. همه عوامل مجموعه از بهترین‌های سینما هستند. مثل مسعود سلامی، مدیر تصویربرداری و… در مجموع تعامل و همفکری خوبی با هم داریم که همه این موارد باعث می‌شود استرس و نگرانی از من دور باشد و به طرف تولید یک کار خوب پیش بروم.
وی درباره انتخاب بازیگران مجموعه خداحافظ بچه که با برخی از آنها تاکنون تجربه همکاری نداشته، توضیح می‌دهد: دقیقاً تمام کسانی را که آورده‌ایم دوست‌ داریم و جزو انتخاب‌های اول ما بوده‌اند. من غیر از رهنما با آتیلا پسیانی، شهرام حقیقت دوست، مهراوه شریفی‌نیا و… که نقش‌های محوری را در این مجموعه بازی می‌کنند، تجربه همکاری نداشتم و برای اولین‌بار است که همکاری می‌کنیم. واقعا از همکاری با این دوستان لذت می‌‌برم و یاد می‌گیرم، همچنین تعامل خوبی داریم.

پس از گفت‌وگو با منوچهر هادی، همه عوامل، وسایل‌شان را به سمت خوابگاه پایانه بیهقی می‌برند تا بخشی از این مجموعه را ضبط کنند. در کنار عوامل فنی و پیش از شروع ضبط، کارگردان و مدیر تصویربرداری با یکدیگر مشغول بررسی صحنه می‌شوند و این‌که از چه نمایی این بخش از کار را ضبط کنند. پس از گذشت دقایقی که همه چیز آماده ‌شده، ضبط آغاز می‌شود.
مجتبی (سیروس همتی) به خوابگاه رانندگان می‌آید، اما نگهبان از او می‌خواهد هر چه زودتر اثاثیه‌اش را جمع کند و از اینجا برود، چون صاحب مسافربری خسرو پناهیان (آتیلا پسیانی) مجتبی را اخراج کرده است. این صحنه پس از چندبار برداشت ضبط می‌شود تا این‌که منوچهر هادی رضایت خودش را اعلام می‌کند. او با دقت و وسواس خاصی کارگردانی می‌کند تا مبادا کیفیت لطمه ببیند. در حالی که عوامل خودشان را برای ضبط صحنه دیگر آماده می‌کنند، من پایانه بیهقی را ترک می‌کنم؛ پایانه‌ای که مملو از مسافر است و رانندگان مرتب با صدای بلند شهرهای مختلف را فریاد می‌زنند…

کیفیت، قربانی نمی‌شود
هادی درباره برنامه‌ریزی برای یک فیلمنامه آماده تا چنین کار غیرقابل پیش‌بینی‌ای، توضیح می‌دهد: سبک‌های کار فرق می‌کند. ممکن است یک فیلمنامه آماده باشد، اما نبود مدیریت درست کارگردان به کار لطمه می‌زند. وقتی فیلمنامه آماده باشد، همه چیز قراردادی می‌شود، ولی این‌طوری کار طراوات بیشتری دارد. دیگر کارگردان در خانه دکوپاژ نمی‌کند، بلکه به لحظه این کار را انجام می‌دهد. البته ما در این مجموعه پیش از ضبط مثل تمرین تئاتر چند بار دورخوانی می‌کنیم و بعد با مشورت بازیگران، فیلمبردار، زیباشناسی قاب میزانسن را درمی‌آوریم و پس از روتوش نهایی، صحنه را ضبط می‌کنیم. در مجموع برای تولید این مجموعه عجله نمی‌کنیم و کیفیت را فدای زمان نمی‌کنیم و همه عوامل با وسواس خاصی کار می‌کنند.
وی درباره این‌که کارگردان دیگر سریال‌های ماه رمضانی همچون فلورا سام و سعید ملکان را تا چه حد رقیب خود می‌داند و آیا درگیر ماراتن ماه رمضان شده است یا نه، عنوان می‌کند: آنها هم دوستان ما هستند و زحمت می‌کشند. من اصلا خودم را درگیر ماراتن نمی‌کنم و همیشه تلاش کرده‌ام کارم را به بهترین شکل انجام بدهم تا این‌که به رقیبان فکر کنم. هر یک از دوستانم هم کارشان بهتر باشد به آنها تبریک می‌گویم. من برای کارگردانی مجموعه خداحافظ بچه کم نمی‌گذارم. هادی یادآور می‌شود: من کارگردانی نمی‌کنم که یک فیلم به فهرست فیلم‌هایم اضافه شود، بلکه به‌دنبال کسب تجربه جدید هستم. این مجموعه هم نشان می‌دهد ما چقدر کار کرده و زحمت کشیده‌ایم. امیدوارم مجموعه‌هایی که برای ماه رمضان تهیه شده همه خوب و پربیننده شود افتخار آن هم برای تلویزیون و ماست.