و باز هم سیستان

یک درد ودل ساده :

    عشق تنها تجلی حس در یک انسان دیگر نیست. عشقگاهی تجلی حس به کسی است که شاید سالیان دراز پیش از ما می زیسته. عشق به کسی کههیچ گاه او را ندیده ایم. صدایش را نشنیده ایم . حتا تصوری از چهره و منش زندگی اشنداریم. عشق می تواند تجلی هنر و احساس به انسانی باشد که قرنها پیش زیسته و هماکنون او را تنها از اثری که به یادگار گذاشته می شناسیم. کوزه ای سفالین ، خانهای خشتی،دستبندی مسین ، گردنبندی سیمین(اشاره به یافته های شهره سوخته شود!) آیااو می دانست روزی اثرش خواهد ماند! روزی بعد از قرن ها راهگشایی برای رسیدن به اوو فرهنگ زیستش است؟؟؟و انسان عصر حاضر چه؟آیا وظیفه واو تنها افتخار است؟  تنها افتخار به این یافته ها و تنها افتخار بهتاریخی که فقط دهان به دهان شنیده است کافی است؟انسان عصر حاضر همچون پلی است کهنسل گذشته را به نسل آینده پیوند می دهد . و وظیفه او وظیفه ای بس خطیر است. وظیفهما که عصر حاضر را سپری می کنیم فقط افتخار و بالیدن به گذشتمان نیست. تنها بالیدنو غرور به تمدن کهنمان نیست. وظیفه ما حفظ و بازسازی پل پیوند تاریخ گذشته و نسلآینده است. تاریخ ما فقط بالیدن به تخت جمشید و پل خواجو نیست. زیرا تاریخ ما فقطنقش جهان و طاق بستان نیست. زیرا تاریخ ما فقط نقش رستم نیست. تاریخ ما به اندازههمه روزهایی است که قرنها از  پی هم گذشتهو هم اکنون در غالب شهر سوخته و تپه های باستانی در جای جای این مرز و بوم باقیمانده است. حداقل دانسته ای و حداقل ادنیشه ای و حداقل بازدیدی از انچه به دستآمده است. حداقل حفظ آثاری و ساخت قطعه ای ، سرودی ، فیلمی ، تئاتری ، وبلاگی ومقاله است. هر کس در حیطه هنر و فن اش.  وحفظ آنچه نتیجه اش افتخار به ایرانی بودن مان و افتخار به تمدن مان است وظیفه تکتک ماست. به زاستی ما از سرزمین سیستان و تاریخ باستان آن چه می دانیم؟ از فرهنگاصیل و غنی مردمان آن ناحیه چقدر شناخت داریم؟ تا به حال خواسته ایم سفری به منظوربازدید از تاریخ آن داشته باشیم؟ شاید بلی و شاید هم خیر. اما حقیقت آن است کهسیستان را فقط از دور شناختیم. در حالیکه گذشته سیستان بسیار شگفت انگیز است. چهگویی جهانگردی(هنری ساوج لندور)  آن رالندن آسیا می داند. متاسفانه تاریخ سیستان همچون کودکی نابغه است که در یک خانوادهپر جمعیت به دنیا آمده  و کمتر مورد مهر وتوجه قرار گرفته است. کودکی پاک و معصوم  که کشف نبوغ آن نیازمند صرف زمان و توجه ویژهاست.توجه ویژه همه ما. همه مایی که شاید مورخیم شاید مهندسیم شاید باستان شناس یافیلم ساز هستیم. و شاید تنها و تنها یک شهروند و یک ایرانی باشیم. وظیفه ما بهعنوان یک ایرانی حداقل ایفای نقشی کوچک در شناخت ، گسترش و ارج گذاری به آنچه استکه وجود آن اکنون نام  ما را بر اریکهتاریخ  جهان ثبت کرده است. وجودی که ما رادر بسیاری از عرصه ها پیشتاز نموده است. و شاید به حق گفت سرزمین اساطیری سیستانسهم بزرگی درین باره دارد.و شاید بتوان بر آن سرزمین نخستین ها نام نهاد.

سیستان

سیستانسرزمینی است که مردمان آن هر روز نظاره گر اولین ثانیه های میلاد خورشید بر ایرانزمین هستند. سرزمین آفتاب تابان . و تپه های شنی. سرزمین بادهای 120 روزه . سرزمینیکه رود هیرمند(یه بیت از فردوسی را اضافه کنم.) به هامون می رسد.شهر تپه های ماسهای ، طوفان های شن. طوفان هایی که گاه اثری را تا هزاران سال از دید بشر پنهان میسازند. و گاه بعد از قرن ها اثری را از دل خاک ها متولد می کنند. سرزمین سیستان باهوای گرم و خشک. سرزمین گندم. سرزمین شهرهای آباد سده های پیش. سرزمین شهر سوخته ،رستم دستان  و مردمان سیاه چشم .

سرزمینسیستان سرزمین اسطوره های تاریخ کهن ماست. سرزمینی که هنگامه های مهمی را پشت سرگذاشته و چه افتخار آمیز هم پشت سر گذشته. سرزمین 44 پیر که تا همیشه تاریخ نامشانزنده است. سیستان را خاستگاه نخستین تمدن های پیشرفته بشری می دانند. کانوناجتماعات شهر نشینی  و پل ارتباط آسیای غرببا آسیای شرق و مناطق هندو چین.شهر سوخته با 5 هزار سال دیرینگی. شهری در عصرمفرغ. پیکرک های به دست امده از این شهر گواه ترکیب زیبایی ، خلاقیت ، فراست صنعتو فرهنگ شهر نشینی انسان آن زمان است.

دروازهبردگان (دهانه غلامان) نمونه معماری موفق و تنها شهر هخامنشیان که در 24 کیلومتریجنوب شرقی زابل امروزی است. با نقش های زیبا بر دیوارهای آن. خانه های خشتی بامعماری شگفت انگیز و مطابق با اقلیم آن منطقه. شهری که خانه های مردم آن در جوارساختمان های حکومتی و مذهبی است. مرکز ایالت زرنگ یا سیستان کنونی.

جغرافیایسیستان و تاریخ آن بسیار شگفت انگیز است. شگفتی ای که هر داننده ای را انگشت بهدهان می گذارد. تاریخی که آثار به دست آمده از آن بسیار زیاد و شگفت انگیز است. وچه بسا لایه های باستانی که هنوز در دل ماسه ها و خاک آرام آرمیده اند. تا زمانیکه زمان و طبیعت  آنها را پدیدار سازد. وبشر پرده از راز روزهای گذشته و انسان دیرین آن زمان  بردارد.رازی که تمدن پر ارزش ما را ارزشمند ترخواهد ساخت.  اما افسوس که ما آن راسرزمینی دور می دانیم. شاید هیچ گاه به ان سفر نکنیم. سرزمینی که خیلی کم شناختیم.شایسته است کمی بیشتر از قبل به آن توجه شود. و وسعت دیدمان را تا سیستان در شرقیترین مرز ایران گسترش دهیم. سرزمینی که به حق چه از لحاظ موقعیت جغرافیایی ، چه ازمنظر تاریخ و فرهنگ اجتماعی نیازمند مطالعه و شناخت عمیق تر و بیشتر است. روزی مانیز به تاریخ خواهیم پیوست. نسل آینده در مورد ما و آنچه از خودمان و میراثنیاکانمان به جا گذاشتیم به قضاوت خواهد نشست. شایسته است این قضاوت در خور اندیشهامروز ما باشد. شایسته است ما نیز از امتحان سخت نسل های آینده مان همچوننیاکانمان که هم اکنون با سرافزاری و افتخار به آنها می بالیم، سرافزار و سربلندبیرون آییم.

نگارنده : الهام