معرفی كامل بوئینگ 777

معرفی كامل بوئینگ 777

تاریخچه

در دهه 1970 بوئینگ، مدل 7۵7 را جایگزین مدل 727 كرد و برای رقابت با ایرباس ای300 دست به طراحی بوئینگ ۷6۷ زد، در همین زمان بود كه ایده اولیه ساخت یك هواپیمای سه موتوره با نام 777 شكل گرفت . بوئینگ قصد داشت با این كار به رقابت با دی سی 10 كارخانه مک دانل داگلاس و ال1011تری استار كارخانه لاكهیدمارتین بپردازد .

بدنه این هواپیمای جدید شبیه بوئینگ 767 بود . قرار بود 777 ظرفیت حمل 275 نفر مسافر را دارا باشد و در دو گونه قاره پیما با برد 5000 كیلومتر و بین قاره ای با برد 8000 كیلومتر ساخته شود .

در دهه 1980شركت های هواپیمایی اقبال زیادی به هواپیماهای دوموتوره ای مانند بوئینگ 767 و ایرباس ای300 نشان دادند، همین موضوع سبب شد بوئینگ پروژه 777 را متوقف كند . اما مدتی بعد بوئینگ به این نتیجه رسید كه با توجه به فن آوری قدیمی به كار رفته در هواپیماهای دی سی10 و لاكهید مارتین 1011 تری استار (طراحی این هوپیماها مربوط به دهه 1960 بود. ) اگر محصولی با ظرفیت و برد پروازی بین بوئینگ 747-400 و بوئینگ 767-300 تولید كند به موفقیت قابل قبولی دست خواهد یافت . (در این سال ها ایرباس نیز با همین ایده دست به طراحی ایرباس ای340 زد . )

نخستین گزینه ای كه در این راستا مورد بررسی مهندسان قرار گرفت یك نمونه بزرگ شده بوئینگ ۷4۷ بود . این پروژه بوئینگ 747 ایكس نام داشت و تنها تفاوت بدنه آن با بوئینگ های 7۶7 عادی طول بیشترش بود . البته بال های آن تا حدودی بزرگتر بودند و گنجایش آن نیز تا 340 مسافر افزایش یافته بود . برد پروازی آن نیز 7300 مایل دریایی (13500 كیلومتر) تخمین زده می شد .

شركت های هواپیمایی تمایل چندانی به پشتیبانی از پروژه جدید بوئینگ نداشتند، چراكه هواپیمایی با قابلیت بهتر انجام پروازهای بین قاره ای و پهن پیكرتر نظیر بوئینگ 747 را ترجیح می دادند . آنها همین طور معتقد بودند استفاده از 767 ایكس در مسیرهای بین قاره ای مزیت اقتصادی چندانی نخواهد داشت . در نتیجه مهندسان بوئینگ دست به كار طراحی یك هواپیمای كاملا جدید شدند : بوئینگ 777

آنچه كه فرآیند طراحی 777 را از سایر محصولات بوئینگ متمایز می كند این است كه در آن به طور گسترده ای به نظرات شركت های هواپیمایی به عنوان مشتری توجه شده است . بوئینگ برای نخستین بار از چند شركت هواپیمایی بزرگ درخواست كرد به عنوان مشاور در فرآیند طراحی ایفای نقش كنند . شركت های یونایتد ایرلاینز، آل نیپون ایرویز، بریتیش ایرویز، ژاپن ایرلاینز، كثای پاسیفیک و كوانتاس به این منظور انتخاب شدند . به همین دلیل طراحی 777 را باید آغاز فصل جدیدی از مشتری مداری در صنایع هوافضا دانست .

در حال حاضر شركت سنگاپور ایرلاینز با داشتن 58 فروند بوئینگ 777 بزرگترین بهره بردار این نوع هواپیما در جهان به شمار می رود . از این تعداد 46 فروند از نوع 777-200 ای آر و 12 فروند از نوع 300 هستند . این شركت همچنین 19 فروند 777-300 ای آر را در دست سفارش دارد و در حال مذاكره برای خرید 13 فروند دیگر به سر می برد .

تا پایان سال 2006، 44 شركت هواپیمایی از سراسر جهان 849 فروند 777 را به بوئینگ سفارش داده اند .


فن آوری های جدید

بوئینگ 777-300 هواپیمایی اماراتبوئینگ مجموعه ای از پیشرفته ترین دست آوردهای فنی صنعت هوافضا را برای اولین در 777 ارائه كرده است :

كابین خلبان شیشه ای مجهز به نمایشگرهای كریستال مایع هانی ول
سیستم كنترل پرواز دیجیتال فلای بای وایر با قابلیت برگشت به حالت دستی
سیستم های اویونیكی پیشرفته با قابلیت سازگاری با نرم افزارهای مختلف
كیف پروازی الكترونیكی مجهز به رایانه
استفاده گسترده از مواد كامپوزیت در بدنه هواپیما (حدود 9% كل وزن)
شبكه اویونیكی فیبر نوری
مجهز بودن به بزرگترین و قدرتمندترین موتورهای توربوفن دار در بین هواپیماهای تجاری (قطر فن موتورهای GE-90-115B كه در 777 به كار رفته اند به 3.3 متر می رسد . )
بوئینگ اكثر این دست آوردهای جدید را مدیون كار بر پروژه بوئینگ 7جی7 است . هواپیمایی كه هرگز ساخته نشد . 777 نخستین پرواز خود را در روز 14 ژوئیه سال 1994 انجام داد . خلبان این پرواز آزمایشی جان ای كاشمن بود . پس از آن هواپیما بیش از تمام محصولات قبلی بوئینگ تحت آزمایش های پروازی قرار گرفت .

یك سریال مستند تلویزیونی با نام «777 جت قرن بیست و یكم» درباره ی مراحل گوناگون ساخت، آزمایش و تحویل 777 ساخته شده است . سازمان هوانوردی فدرال ایالات متحده در روز 30 می سال 1994 مجوز ETOPS-180 را به 777-200 مجهز به موتورهای PW4074 اعطا كرد و به این ترتیب 777 به اولین هواپیمایی تبدیل شد كه در بدو ورودش به ناوگان هوایی آمریكا این مجوز را به دست آورد .

ویژگی جالب توجه دیگر این هواپیما مجهز بودنش به سیستم معمولی Control yoke به جای سیستم Side stick Controller است كه در هواپیماهای جنگنده با فلای بای وایر و ایرباس های جدید مورد استفاده قرار گرفته است، چرا كه بوئینگ عقیده دارد خلبان ها بهتر با سیستم های كنترل Stick and rubber كنار می آیند .

گونه های مختلف 777
بوئینگ مدل 777 خود را با استفاده از دو ویژگی مهم آن نام گذاری كرده است . نخست اندازه بدنه هواپیما كه بر گنجایش مسافر و بار آن تاثیر مستقیم دارد . خانواده 777-200 نخستین گونه از 777 بود كه در خط تولید بوئینگ قرار گرفت، چند سال بعد 777-300 كه بدنه ای دراز تر دارد به بازار ارائه شد .

ویژگی دوم برد پروازی است كه بر این اساس 777 در سه دسته تقسیم بندی شده است:

بازار ای : 3900 تا ۵200 مایل دریایی (7220 تا 9630 كیلومتر)
بازار بی : 5800 تا 7700 مایل دریایی (10740 تا 14260 كیلومتر)
بازار سی : 8000 مایل دریایی (14815 كیلومتر) و بیشتر از آن
این طبقه بندی برای مقایسه با رقیب اصلی 777 یعنی ایرباس ای340 انجام گرفته است . كارخانه بوئینگ و شركت های هواپیمایی به جای 777-200 از مخفف آن به صورت 772 یا 772A، به جای 777-300 از 773 و به جای 777-300 ای آر از 773B یا 773ER استفاده می كنند . بنابراین اگر در برنامه پروازی یک شركت هواپیمایی با این عبارات مواجه شدید تعجب نكنید .


گونه های اولیه

200-777

بوئینگ 777-200 یونایتدمدل 200 اولین گونه بازار ای 777 بود كه به تولید انبوه رسید . اولین بهره بردار این مدل شركت هواپیمایی یونایتد ایرلاینز بود كه نخستین پرواز خود را با آن در می 199۵ انجام داد . بیشترین وزن مجاز برخاستن (MTOW) این نوع 229 تا 247 تن است و برد آن بین 3780 تا 5150 مایل دریایی (7000 تا 9500 كیلومتر) است .

نخستین 777-200 ای كه ساخته شد در سال های 1994 و 1995 توسط مركز آزمایش های غیرمخرب بوئینگ تحت آزمایش های متعددی قرار گرفت و داده های مفیدی برای ساخت مدل های بعدی 777 فراهم آورد . این هواپیما در نهایت به شركت كثای پاسیفسک فروخته و در سال 2000 به آن تحویل داده شد .

هواپیمای ایرباس ای 330-300 را می توان از نظر فنی مشابه 777-200 دانست .

777-200ER

بوئینگ 777-200 ای ار هواپیمایی سعودیاین هواپیما در ابتدا 777-200 آی جی دبلیو نام داشت ،(مخفف عبارت وزن خالص افزایش یافته در انگلیسی) و گونه بازار بی 777-200 به شمار می رفت . این گونه نسبت به مدل 200 توانایی حمل سوخت بیشتری را داراست و همین ویژگی سبب افزایش برد پروازی آن به 6000 تا 7700 مایل دریایی (11000 تا 14300 كیلومتر) شده است . مهندسان برای این منظور بیشترین وزن مجاز برخاستن آن را نیز به 263 تا 286 تن افزایش داده اند . نخستین فروند از این مدل در فوریه 1995 به بریتیش ایرویز واگذار شد . ای آر مخفف عبارت برد گسترش یافته در انگلیسی است .

در روز دوم آوریل سال 1997 یك فروند 777-200 ای آر هواپیمایی مالزی ركورد جدیدی را در پروازهای بدون توقف ثبت كرد . این هواپیما موفق شد مسیر 20044 كیلومتری سیاتل (مقر شركت بوئینگ) به كوالالامپور را در مدت 21 ساعت و 23 دقیقه بدون توقف طی كند .

هواپیمای ایرباس ای 340-300 را می توان از نظر فنی مشابه 777-200 ای آر دانست . این گونه با فروشی معادل 425 فروند بیش از سایر مدل های 777 مورد استقبال قرار گرفته است .



777-300

777-300 تنها تفاوتش با سری 200 طول بیشتر بدنه ی آن است.بوئینگ این گونه را به عنوان جایگزینی برای 100-747 و 200-747 به بازار فروش ارائه كرد.300-777 از نظر گنجایش مسافر و برد پروازی تقریبا شبیه گونه های قدیمی 747 است با اینكه مصرف سوختش تنها یك سوم آنهاست و هزینه ی نگهداری آن نیز 45% كمتر است.
بدنه آن 10.1 متر از بدنه مدل 200 دراز تر است و همین سبب افزایش گنجایش آن به 550 مسافر در چیدمان تک كلاس و افزایش 13 تنی وزنش شده است . با توجه به طول زیاد هواپیما بر روی بال ها و زیر بدنه آن تعدادی دوربین نصب شده تا خلبان با استفاده از آنها عملیات هدایت زمینی هواپیما را آسان تر انجام دهد .

برد پروازی این گونه با 386 مسافر در چیدمان سه كلاسه 5720 مایل دریایی (10600 كیلومتر) است . این هواپیما معمول به دو موتور 90000 پوندی (400 كیلونیوتن) PW4090 توربوفن دار یا موتورهای 92000 پوندی (409 كیلونیوتن) Trent 892 و General Electric GE90-92B و یا موتورهای 98000 پوندی (436 كیلونیوتن) PW4098 تجهیز می شود .
این گونه معادل مستقیمی در محصولات ایرباس ندارد اما ای 340-600 را می توان با آن قابل رقابت دانست .

777-200 ال آر گونه بازار سی 777-200 به شمار می رود . دو حرف ال و آر مخفف عبارت برد بیشتر در زبان انگلیسی است . این گونه در زمان ورود به بازار در سال 2006 بهترین هواپیمای مسافری حال حاضر جهان از نظر برد پروازی لقب گرفت . 200 ال آر می تواند مسافتی معادل 9420 مایل دریایی (17445 كیلومتر) را در 18 ساعت بدون توقف بپیماید . پروژه ساخت این هواپیما همزمان با پروژه 777-300 ای آر انجام گرفت . برد زیاد آن به دلیل مجهز بودنش به دو موتور بسیار قدرتمند 110000 پوندی (489 كیلونیوتن) General Electric GE90-115B توربوفن دار میسر شده است . بیشترین وزن مجاز برخاستن (MTOW) و همین طور گنجایش سوخت آن نیز به مقدار قابل توجهی افزایش یافته است . (در این هواپیما یك مخزن اضافی سوخت ساخت شركت مارشال آئرواسپیس در قسمت حمل بار عقب تعبیه شده است .) از دیگر ویژگی های آن می توان به ارابه های فرود جدید و سازه تقویت شده اش اشاره كرد . نمونه اولیه آن در 1۵ فوریه سال 2005 ساخته شد و اولین پرواز آزمایشی خود را در 8 مارس همان سال انجام داد . دومین نمونه آن نیز برای اولین بار در 24 می 2005 به پرواز درآمد . تنها هواپیمای انبوه تولیدی كه برد بیشتری نسبت به 777-200 ال آر دارد كی سی 10 اكستندر است .

این هواپیما مجوز پرواز را در 2 فوریه 2006 از FAA و EASA به دست آورد . نخستین 777-200 ال آر در 26 فوریه سال 2006 و دومین فروند از آن نیز در 23 مارس همان سال به هواپیمایی پاكستان واگذار شد . ایر ایندیا و اوا ایر دیگر مشتریان این هواپیما به شمار می روند . در 9 نوامبر 200۵ ایر كانادا نیز به جمع سفارش دهندگان این محصول جدید پیوست . هواپیمایی امارات در 25 نوامبر 2005 ،10 فروند از این نوع را خریداری كرد و مجموع سفارش های 777 خود را به 42 فروند رساند . هواپیمایی پاكستان اعلام كرده به احتمال زیاد 3 فروند دیگر از این نوع را برای مسیرهای منتهی به آمریكای شمالی خود خریداری خواهد كرد .

شركت های هواپیمایی مانند جت ایرویز و دلتا نیز نسبت به خرید این نوع ابراز علاقه كرده اند . پیش بینی می شود شركت های هواپیمایی فعال در مسیر كانگورو چون بریتیش ایرویز و كوانتاس نیز به جمع خریداران این هواپیمای دوربرد بپیوندند . گفته می شود كوانتاس قصد دارد با استفاده از 777-200 ال آر پروازهای بدون توقف خود را به فرودگاه فورت ورث دالاس مركز فعالیت آمریكن ایرلاینز بزرگترین هواپیمایی جهان گسترش دهد . شركت سنگاپور ایرلاینز بزرگترین ارائه دهنده خدمات هوایی دوربرد جهان با ایرباس ای 340-500 نیز اعلام كرده در حال بررسی خرید این هواپیماست .

در روز 10 نوامبر 2005 یك 777-200 ال آر ركورد دوربرد ترین پرواز بدون توقف جهان را شكست . این هواپیما 11664 مایل دریایی (21602 كیلومتر) را از هنگ كنگ به لندن بدون توقف پیمود . این پرواز 22 ساعت و 42 دقیقه به طول انجامید . این ركورد در كتاب ركوردهای گینس نیز به ثبت رسید .

از نظر فنی ایرباس ای 340-500 را می توان معادل 777-200 ال آر دانست . (برد ای 340-500، 9017 مایل دریایی یا 16700 كیلومتر است .) پس از این كه ایرباس اعلام كرد درصدد ساخت مدل ای 340-500 ایكس دبلیو بی است، بوئینگ تصمیم به كاهش 7 تنی وزن 777-200 ال آر گرفت تا قدرت رقابت آن با محصول جدید ایرباس افزایش یابد .

در ساخت 777-300 ای آر اصلاحات زیادی نسبت به مدل های قبلی صورت گرفته كه از جمله آنها می توان به تجهیزش به موتورهای GE90-115B كه قدرتمندترین موتورهای جت حال حاضر جهان به شمار می روند اشاره نمود . این موتورها قدرت تولید رانشی معادل 115300 پوند (513 كیلونیوتن) را دارا هستند . از دیگر ویژگی های آن می توان به ارابه های فرود جدید، مخازن سوخت اضافی و سازه تقویت شده اش اشاره كرد . برد آن با 365 مسافر در چیدمان سه كلاسه معادل 7880 مایل دریایی (14594 كیلومتر) است .

مهندسان بوئینگ برای افزایش قابلیت حمل بار 777 اف از گنجایش تانكرهای سوخت آن كاسته اند كه این اقدام سبب كاهش برد پروازی آن نسبت به گونه های مسافری 777 شده است . با این وجود 777 اف از نظر برد پروازی در بین هواپیماهای باری جهان پس از ایرباس اس 380اف در جایگاه دوم قرار دارد . در مقایسه با گونه های باری 7۴7 محروم بودن از قابلیت بارگیری از دماغه مهم ترین نقص 777 اف به شمار می رود . این گونه به موتورهای 11۵000 پوندی (513 كیلونیوتن) GE90-115B مجهز خواهد شد . (همان موتورهای استفاده شده در 777-200 ال آر و 777-300 ای آر)

شركت های لوفتهانزا كارگو، فداكس، یونایتد پارسل سرویس و اوا كارگو جزء خریداران احتمالی آن به شمار می روند . ایركانادا و ایرفرانس اولین بهره برداران 777 اف خواهند بود . (ایرفرانس 7 فروند و ایركانادا 2 فروند از این نوع را سفارش داده اند، ارزش این دو قرارداد به بیش از 1٫5 میلیارد دلار می رسد . ) اولین هواپیماهای این دو شركت در سال 2008 واگذار خواهند شد . شركت های ایرآتلانتا آیسلندیک و امارات نیز هركدام 8 فروند از این نوع را به بوئینگ سفارش داده اند .

ایرباس معادل دقیقی برای رقابت با این هواپیما ندارد . ای 380-800 اف نزدیک ترین مدل ایرباس به آن به شمار می رود كه ظرفیت و ابعادی بسیار بزرگتر دارد . (گنجایش آن 150 تن بار و بردش 5600 مایل دریایی (10400 كیلومتر) است . ) ای 380 بیشتر برای حمل بارهای حجیم مناسب به نظر می رسد . هواپیمای مک دانل داگلاس ام دی 11 اف را می توان مشابه 777 اف دانست . (البته با صرف نظر كردن از قابلیت بسیار بهتر 777 در انجام پروازهای دوربرد و حمل سوخت)

خدمه پرواز: دو

گنجایش مسافر: 305 (3 كلاس) 303 (3 كلاس) - 368 (3 كلاس) 365 (3 كلاس)

درازا 209 فوت 1 اینچ (63.7 متر) 242 فوت 4 اینچ (73.9 متر)

خدمه پرواز در ایالات متحده 777 را به عنوان تریپل سون می شناسند این در حالی است كه در انگلستان به 777 سون سون سون گفته می شود .

ارابه های فرود 777 بزرگترین ارابه های فرودی هستند كه تاكنون در یك هواپیمای مسافربری به كار رفته است . هر چرخ 777-300 وزنی معادل 52310 پوند (23370 كیلوگرم) را تحمل می كند كه این عدد نیز در بین تمام هواپیماهای جهان یک ركورد به شمار می رود .

موتورهای GE90-110B و GE90-115B كه بر روی 777-200 ال آر و 777-300 ای آر نصب شده اند قطری بیشتر از بدنه یک فروند بوئینگ 737 دارند . كتاب ركوردهای گینس موتور GE90-115B را به عنوان قدرتمندترین موتور جتی كه تاكنون روی یک هواپیمای تجاری نصب شده به ثبت رسانده است .

بخش مهمی از قطعات 777 در خارج از ایالات متحده تولید می شوند، 777 از این نظر تنها پس از هواپیمای جدید 787 در جایگاه دوم قرار دارد . شركت های خارجی فعال در پروژه 777 به شرح زیر اند : شركت صنایع سنگین میتسوبیشی (قطعات بدنه)، شركت صنایع سنگین كاوازاكی (قطعات بدنه)، شركت صنایع سنگین فوجی (قسمت میانی بال)، ایلوشین (قسمت نگهدارنده بار مسافرین در بالای كابین)

777 توسط نسل جدیدی از محصولات بوئینگ به نام وای3 جایگزین خواهد شد.این سری جدید از هواپیماها از فناوری های بكار رفته در بوئینگ 787 بهره خواهند برد و جای خانوانده ی 747 و 777 را در خط تولید بوئینگ خواهند گرفت.