انتظار از نگاه روایات
در روایات و سخنان حیات بخش پیشوایان شیعه، گلواژه انتظار مفهومی بس ژرف و پرارج دارد. گویا انتظار زیباترین و كاملترین جلوة بندگی حق تعالی است، به گونهای كه رسول خدا(صلی الله علیه و آله) انتظار فرج را برترین عبادت و افضل اعمال امتش میخواند.[1] به همین تناسب در فرهنگ دینی و در روایات ما، منتظران از جایگاه والا و ممتازی برخوردارند و تعابیر مهمی در مقام و منزلت آنها بیان شده تا جائیكه پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) آنان را برادران خود مینامند
امیرمؤمنان علی(علیهالسلام) میفرماید: منتظران امر ما مانند كسانی هستند كه در راه خدا به خون خود غلطیدهاند.[2] و امام سجاد(علیهالسلام) درباره ایشان میفرمایند:
امام كاظم(علیهالسلام) دربارة شیعیان و منتظران عصر غیبت میفرمایند:
[align=center]خوشا به احوالشان، به خدا سوگند آنان در روز قیامت، در مرتبة ما و با ما خواهند بود.[6]
در روایات و سخنان حیات بخش پیشوایان شیعه، گلواژه انتظار مفهومی بس ژرف و پرارج دارد. گویا انتظار زیباترین و كاملترین جلوة بندگی حق تعالی است، به گونهای كه رسول خدا(صلی الله علیه و آله) انتظار فرج را برترین عبادت و افضل اعمال امتش میخواند.[1] به همین تناسب در فرهنگ دینی و در روایات ما، منتظران از جایگاه والا و ممتازی برخوردارند و تعابیر مهمی در مقام و منزلت آنها بیان شده تا جائیكه پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) آنان را برادران خود مینامند
امیرمؤمنان علی(علیهالسلام) میفرماید: منتظران امر ما مانند كسانی هستند كه در راه خدا به خون خود غلطیدهاند.[2] و امام سجاد(علیهالسلام) درباره ایشان میفرمایند:
مننتظران ظهور برترین مردمان همه روزگارانند،[3] كه خداوند به ایشان اجر هزار شهید از شهدای بدر و احد عطا میكند.[4] آنان به مجاهدان پیكارگری مانند كه در پیش روی رسول خدا(صلی الله علیه و آله) با شمشیر نبرد میكنند.[5]
امام كاظم(علیهالسلام) دربارة شیعیان و منتظران عصر غیبت میفرمایند:
[align=center]خوشا به احوالشان، به خدا سوگند آنان در روز قیامت، در مرتبة ما و با ما خواهند بود.[6]
به راستی، سِرِ برخورداری منتظران از چنین جایگاه رفیع و منزلت بیبدیلی كه فرشتگان مقرب الهی نیز به آنان غبطه میخورند، در چه چیزی نهفته است؟ هر چه هست به حقیقت انتظار برمیگردد.
مگر انتظار چیست كه تا این حد كمال آفرین و تكامل بخش است؟ این چه حقیقتی است كه انسان را به مرتبة ملكوتیان و بالاتر از آنان سوق میدهد.
آری! این ها همه به مفهوم واقعی انتظار و وظایف منتظران بر می گردد که در این قسمت پیرامون آن توضیحاتی به خوانندگان محترم ارائه می دهیم:
مفهوم صحیح انتظار
مفهوم مذهبی انتظار، امید به آینده است، آیندهای كه در آن مردم جهان، از زور و فشار و استبداد و تسلط نظامهای غلط، نجات پیدا كنند و رژیمهای ضد انسانی از میان بروند و زندگی پر نشیب انسانها آكنده از صلح و امنیت گردد و حق پرستان پیروز، و باطل گرایان نابود شوند.
آنچه از مجموع آیات و روایات اسلامی و مفهوم خود كلمه انتظار استفاده میشود این است كه انتظار، در تمام ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، عامل رشد و اصلاح، مقاومت و پیشرفت، بیداری و حركت، و از عقاید انقلاب آفرین و ریشة اصل قیام جهانی حضرت مهدی(علیهالسلام) است.
وظایف منتظران
در مورد وظایف و تكالیف شیعیان در دوران غیبت سخنهای بسیاری گفته شده است. حتی كتابهای منتقل نیز در این باره تألیف و تدوین گردیده و در بعضی از كتابها مانند مكیال المکارم تا هشتاد وظیفه برای منتظران حضرت مهدی(علیهالسلام) برشمردهاند. ما در این مجال برآنیم كه وظایف اصلی منتظران یوسف زهرا(سلاماللهعلیها) را به طور خلاصه و روان در اختیار خوانندگان قرار دهیم.
1ـ شناخت ولی عصر(علیهالسلام)
اولین و مهمترین وظیفهای كه هر شیعة منتظر بر عهده دارد كسب معرفت و شناخت نسبت به وجود نازنین امام زمان(علیهالسلام) است. زیرا به دلیل عقلی و نقلی تحصیل معرفت و شناخت صفات و ویژگیهای آن جناب واجب است و ایمان بدون شناخت امام زمان (علیهالسلام) تحقق نمیپذیرد، و هیچ عملی را خداوند از بندگان قبول نمیكند مگر اینکه با شناخت و معرفت امام زمان(علیهالسلام) عجین باشد.[7]
این موضوع از چنان اهمیتی برخوردار است كه در روایات بسیاری كه از طریق عامه و خاصه از پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) و ائمه معصومین(علیهمالسلام) نقل شده، آمده است كه: هر كس بمیرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهل مرده است.[8]
و در ورایت دیگری كه ثقة الاسلام كلینی از امام باقر(علیهالسلام) نقل میكند، آمده است: هر كس در حالیكه امامی نداشته باشد بمیرد، مردنش مردن جاهلیت است و هر کس با شناخت امامش بمیرد، پیش افتادن و یا تأخیر این امر (دولت آل محمد (علیهمالسلام)) او را زیان نرساند و هر كس بمیرد در حالیكه امامش را شناخته، همچون كسی است كه در خیمه قائم(علیهالسلام) با آن حضرت باشد.[9]
توجه به مضامین دعاهایی كه خواندن آنها در عصر غیبت سفارش شده و مورد تأكید قرار گرفته نیز ما را به اهمیت موضوع شناخت و معرفت حجت خدا رهنمون میسازد؛ چنان كه در یكی از دعاهای معروف و معتبری كه شیخ صدوق (رحمة الله علیه) آنرا در اكمال الدین نقل كرده میخوانیم:
پروردگارا! حجت خود را به من بشناسان كه اگر حجتت را به من نشناسانی از دینت گمراه میگردم. خداوندا! مرا به مرگ جاهلیت نمیران و دلم را از حق، پس از آنكه هدایتم فرمودی منحرف مگردان.[10]
این شناخت و معرفت حجت الله چه اكسیری است؟ كه اگر با مس وجود آدمی آمیخته نگردد، بشر از مرز حیوانیت و توحش فراتر نرود و به مرگ جاهلیت از دنیا كوچ كند.
امام صادق(علیهالسلام) در مورد كمترین درجه معرفت امام میفرماید: كمترین درجه معرفت به امام آناست كه... [بدانی] امام وارث[و جانشین] پیامبر است و همانا اطاعت از او اطاعت از خدا و رسول خداست و باید در هر امری تسلیم او بود و به سخن و فرمان او عمل كرد.[11]
مؤلف كتاب مكیال المکارم مراد و مقصود از معرفت امام را كه در روایات یاد شده بر آن تأكیده گردیده است، چنین بیان میكند: بیتردید مقصود از شناختی كه امامان ما تحصیل آنرا نسبت به حضرت مهدی(علیهالسلام) امر فرمودهاند، این است كه ما آن حضرت را آنچنان كه هست بشناسیم؛ به گونهای كه این شخصیت سبب در امان ماندن ما از شر شیاطین و دوری از معاصی باشد و ما را به كمال مطلوب انسانی رهنمون سازد و مایه نجاتمان از اعمال گمراه كننده مدعیان دروغین مهدویت شود. این چنین شناختی جز به دو امر حاصل نمیگردد:
اول، شناختن شخص امام(علیهالسلام) به نام و نسب و دوم، شناخت صفات و ویژگیهای امام و به دست آوردن این دو شناخت از اهم واجبات است.[12]
البته شناخت صفات و ویژگیهای آن حضرت كه در كلام فوق به آن اشاره شد، در عصر ما از اهمیت و ارزش بیشتری برخوردار است و در واقع این نوع شناخت است كه میتواند در زندگی فردی و اجتماعی منتظران منشأ تغییر و تحول باشد، زیرا اگر كسی فقط به یكی از صفات آن حضرت پی ببرد مثلاً یقین حاصل كند كه حضرتش شاهد و ناظر دائمی اعمال شیعیان و محبانش میباشد[13] و خویشتن را همیشه در محضر او ببیند؛ چنین فردی هیچ گاه آلوده به معاصی و محرمات نمیشود و روز به روز بر فضائل و سجایای اخلاقی او افزوده میگردد و در مسیر سعادت و كمال قدم بر میدارد.
نكتهای كه باید در این جا در نظر داشت این است كه شناخت امام زمان(علیهالسلام) از شناخت، دیگر امامان معصوم(علیهمالسلام) جدا نیست و اگر كسی به طور كلی به شأن و جایگاه ائمه هدی واقف شد، صفات و ویژگیهای آنها را شناخت و به وظیفه خود در برابر آنها پی برد، قطعا نسبت به امام عصر(علیهالسلام) نیز به شناختی شایسته و كامل میرسد . یكی از راههای پی بردن به مراتب و عظمت امامان معصوم(علیهمالسلام) مطالعه و تحقیق در كتابهایی است كه در این زمینه نگاشته شده است كه از جمله میتوان به كتابهای زیر اشاره نمود:
بحارالانوار: جلدهای پنجاه و یكم تا پنجاه و سوم، اصول كافی جلد اول ، الغیبة شیخ طوسی، كتاب الغیبه نعمانی و كمال الدین و تمام النعمه شیخ صدوق، كه به لطف خدا همه این كتابها به فارسی ترجمه شده و در دسترس همگان قرار گرفته است.
شایان ذكر است به این نكته نیز اشاره كنیم كه اصلیترین راه شناخت و تحصیل معرفت امام زمان(علیهالسلام) رعایت تقوا و اجتناب از معاصی و محرمات ا ست كه در عنوان بعدی به توضیح و تبیین آن میپردازیم.EXarisfa.comEX<-m->http://nabie-amin.mihanblog.com/post/69<-mm->انتظار قسمت دوم<-mmm->