تکبیره الاحرام در نماز

اللّه اكبر
زائران خانه خدا، اوّلین كلام واجبشان گفتن لبیّك است كه با گفتن آن وارد اعمال حج مى شوند و یك سرى چیزها بر آنها حرام مى شود.
نماز نیز با گفتن اللّه اكبر شروع مى شود و امورى را بر نمازگزار حرام مى كند، مانند خوردن ، آشامیدن و حرف زدن ، لذا به تكبیر اوّل نماز تكبیرة الاحرام مى گویند.
زائران مكّه در مسیر راه به هر فراز و نشیب كه مى رسند لبیّك را تكرار مى كنند و این تكرار مستحب است . نمازگزار نیز در هر خم و راست شدن و قیام و قعود مستحب است اللّه اكبر را تكرار كند.
((اللّه اكبر)) اوّلین كلمه واجب به هنگام صبح است .
اوّلین كلمه اى است كه نوزاد مسلمان در آغاز تولد به عنوان اذان و اقامه مى شنود و آخرین كلمه اى است كه بر مرده خوانده مى شود (در نماز میّت ) و سپس وارد قبر مى شود.
یگانه ذكرى است كه در نماز هم واجب است و هم ركن نماز است .
اولین جمله در سرود مسلمانان یعنى اذان است .
((اللّه اكبر))، بیشترین ذكرى است كه هم در مقدّمات نماز، هم در خود نماز و هم در تعقیبات آن گفته مى شود، بطورى كه یك مسلمان در طول یك روز فقط در نمازهاى پنجگانه واجب (نه نمازهاى مستحب ) حدود 360 مرتبه آنرا تكرار مى كند. بدین صورت كه :
1- براى هر 5 نماز اذان وارد شده و در هر اذانى 6 مرتبه ((اللّه اكبر)) گفته مى شود (مجموعاً 30 مرتبه )
2- براى هر 5 نماز اقامه وارد شده كه در هر اقامه اى 4 مرتبه اللّه اكبر گفته مى شود (مجموعاً 20 مرتبه )
3- قبل از تكبیرة الاحرام ، در هر 5 نماز، 6 تكبیر مستحب است و تكبیر هفتم همان تكبیرة الاحرام واجب است ، (مجموعاً 30 مرتبه )
4- تكبیرة الاحرامِ آغاز نمازها كه در مجموع 5 تكبیر مى شود.
5 - قبل از هر ركوع در 17 ركعت یك تكبیر وارد شده است . (مجموعاً 17 مرتبه )
6- در هر هفده ركعت نماز دو سجده داریم كه براى هر سجده دو تكبیر مستحب است ، یكى قبل و یكى بعد از آن . (مجموعاً 68 مرتبه )
7- هر نماز یك قنوت دارد كه قبل از هر قنوت یك تكبیر وارد شده است (مجموعاً 5 مرتبه ).
8 - در پایان هریك از نمازهاى 5گانه 3 تكبیر وارد شده است . (مجموعاً 15 مرتبه )
9- بعد از هر نماز 34 مرتبه تكبیر به عنوان تسبیحات حضرت زهرا مى گوییم . (مجموعاً 170 مرتبه )
اما حیف كه در طول عمر یك اللّه اكبر با توجه نگفتیم ، كه اگر انسانى با ایمان و توجه كامل هر روز بیش از 360 مرتبه بگوید: خدا بزرگتر است ، دیگر از هیچ قدرت وابرقدرت و توطئه اى هراس ندارد.
تكبیر در نمازهاى دیگر
در نمازهاى عید فطر و قربان ، نه فقط در نماز كه قبل و بعد نماز، شعارها همه تكبیر است .
در نماز آیات پنج ركوع داریم وبراى هر ركوع تكبیرى وارد شده است .
در نماز میّت نیز اصولاً 5 تكبیر ركن نماز است .
در نماز چگونه تكبیر بگوییم ؟
اسلام براى هر كار آدابى را بیان كرده است . در گفتن اللّه اكبر نیز آدابى باید مراعات شود، از جمله :
1- هنگام گفتن تكبیر در نماز، دو دست را تا مقابل گوش ها بالا بیاوریم ، بطورى كه وقتى دستها مقابل گوش رسید تكبیر تمام شده باشد.
امام رضا علیه السلام فرمود: حركت دستها در موقع تكبیر در توجه و ابتهال به خدا و حضور قلب مؤ ثر است .⁽¹⁵¹⁾
2- انگشتان دست موقع تكبیر بهم چسبیده باشد و بالا رود.
3- كف دستها رو به قبله باشد.
روایات بلندكردن دست هنگام تكبیر را زینت نماز معرّفى كرده اند.⁽¹⁵²⁾
معناى تكبیر
اللّه اكبر، یعنى خدا برتر از همه موجوداتِ حسّى ، ذهنى ، مُلكى و ملكوتى است .
اللّه اكبر، یعنى خدا برتر از آنست كه كسى بتواند او را توصیف كند.